Σ.Ασημένιος

Η καγκελάριος Μέρκελ,  η Ελλάδα  και μια χαμένη δεκαετία

Π

αρά την ηρεμία που επιδεικνύει προς τα έξω, η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ μοιάζει να αναζητεί στήριξη στον ίδιο της τον εαυτό, όσο η κρίση παρατείνεται. Η κρίση την ανάγκασε μέσα στα τελευταία δύο χρόνια να εγκαταλείψει μερικές από τις βασικές της πεποιθήσεις και να τις καταγράψει ως σημαντικά λάθη. «Ωστόσο, η καγκελάριος δεν έχει αλλάξει ριζικά τη στάση της ούτε έχει μεταβάλει την βασική φιλοσοφία της ως προς την αντιμετώπιση της κρίσης», παρατηρεί η Financial Times Deutschland. Παραμένει καταρχήν σταθερή στις απόψεις της και μόνον την τελευταία στιγμή και κατόπιν μεγάλων πιέσεων εγκαταλείπει τις μοναχικές της θέσεις, τακτική που ακολούθησε, εν μέρει, και στην Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στα τέλη Ιανουαρίου.

Στο παρασκήνιο λέγεται από κάποιους, που έχουν στηρίξει τις αποφάσεις της, ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ήταν λάθος, καθώς θα αποτρέπει μελλοντικά τους επενδυτές από το να αγοράζουν κρατικά ομόλογα. Γι’ αυτό και η Μέρκελ τις τελευταίες εβδομάδες προσπαθεί να παρουσιάσει την ελληνική περίπτωση ως «μοναδική».

Σε κάθε περίπτωση, η καγκελάριος δεν κατάφερε ακόμη να πείσει ούτε τις αγορές αλλά ούτε και τους Ευρωπαίους ότι η τακτική που ακολουθεί θα αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη προς την ευρωζώνη.

Όλα αυτά τη στιγμή που η πτώχευση της Ελλάδας δεν είναι πλέον κάποιο σενάριο, αλλά θεωρείται πιθανή έκβαση και από πολλούς και σχεδιασμένη. Αλλά ας αφήσουμε τις «θεωρίες συνωμοσίας» στους «ειδικούς».

«Δεν πρόκειται μόνο για την Ελλάδα, αλλά για την Ευρώπη»

Ο πρόεδρος της Deutsche Bank, Γιόζεφ Άκερμαν, προειδοποίησε για το ενδεχόμενο πτώχευσης της Ελλάδας και διάλυσης της ευρωζώνης. Σε μια τέτοια περίπτωση θα επέρχονταν αδιανόητες παράπλευρες απώλειες, δήλωσε ο Γιόζεφ Άκερμαν μιλώντας πρόσφατα στη Διεθνή Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια. Ο Ελβετός τραπεζίτης έδωσε έμφαση στον κίνδυνο μετάδοσης της κρίσης σε άλλες χώρες της ευρωζώνης. «Δεν πρόκειται μόνο για την Ελλάδα  αλλά για την Ευρώπη», είπε ο κ. Άκερμαν προειδοποιώντας ότι «το διακύβευμα είναι αν η Ευρώπη θα παραμείνει ενωμένη και θα σταθεί όρθια». Ο αποχωρών πρόεδρος της Deutsche Bank πρόσθεσε ότι τα προγράμματα λιτότητας μόνα τους δεν αρκούν για την υπέρβαση της κρίσης. «Είναι ζήτημα συνδυασμού μέτρων λιτότητας και ανάπτυξης», δήλωσε. Αυτό που βλέπει ο τραπεζίτης αρνείται να το δει η καγκελαρία.

«Η Ευρώπη απειλείται με μία  χαμένη δεκαετία»

Σε επιστολή-φωτιά που δημοσίευσε η γερμανική εφημερίδα Die Zeit, 50 οικονομολόγοι και πολιτικοί επικρίνουν τη γερμανική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης και προειδοποιούν για μια «οικονομικά χαμένη δεκαετία» στην Ευρώπη, αν η Γερμανία εμμείνει στη μέχρι τώρα πολιτική της για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους. Λίγες ημέρες πριν από τη Σύνοδο της ΕΕ, οι υπογράφοντες απαίτησαν από τη γερμανική κυβέρνηση να αλλάξει ριζικά την πολιτική της.

Με τα αυστηρά προγράμματα λιτότητας πολλά κράτη έχουν ήδη βυθιστεί σε ύφεση, αναφέρει το κείμενο του Kocheler Kreis, ενός think tank του Ιδρύματος Friedrich Ebert, που πρόσκειται στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα της Γερμανίας, SPD. Με αυτά τα προγράμματα όμως δεν μειώθηκαν τα δημοσιονομικά προβλήματα. «Η μέχρι τώρα πολιτική επιμένει υπερβολικά μονομερώς σε συνεχώς νέα πακέτα λιτότητας, παραμελεί την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και αγνοεί τα βαθύτερα αίτια της κρίσης χρέους», γράφουν οι συντάκτες.

Αντί για νέα πακέτα λιτότητας, η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει επιτέλους να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των μεγάλων ανισορροπιών στην Ευρώπη – ενισχύοντας μεταξύ άλλων την εσωτερική ζήτηση στη Γερμανία. Οι υπογράφοντες το κείμενο  συνηγορούν και για την καθιέρωση ευρωομολόγων, καθώς και για την κοινή ευθύνη αντιμετώπισης των ευρωπαϊκών δημοσίων χρεών. Η Ευρώπη θα πρέπει άμεσα να άρει την πίεση των αγορών από τις χώρες που διέρχονται κρίση, χωρίς βέβαια να παραμεληθεί η δημοσιονομική πειθαρχία. Γι’ αυτό ανατρέχουν στην πρόταση του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, το οποίο έχει ζητήσει εδώ και μήνες τη μείωση των επιτοκίων για τα κράτη που διέρχονται κρίση, με τη βοήθεια ενός Συμφώνου για το Χρέος.

Ταυτόχρονα, επισημαίνεται ότι η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να καταβάλλει περισσότερες προσπάθειες, προκειμένου να βοηθήσει τις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας να αναπτυχθούν περισσότερο. Προς τούτο είναι απαραίτητα και κρατικά επενδυτικά προγράμματα, τα οποία πρέπει να αποτελέσουν μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ των χωρών. Στόχος πρέπει να είναι να σπάσει ο «φαύλος κύκλος συνεχώς νέων προγραμμάτων λιτότητας και όλο και βαθύτερης ύφεσης», αναφέρει η διακήρυξη, «διαφορετικά απειλείται με κατάρρευση το κοινό νόμισμα».

«Μέσω των μέτρων λιτότητας η οικονομία στραγγαλίστηκε»

Την χρεοκοπημένη πολιτική που ακολούθησαν η τρόικα (ΕΚΤ, ΔΝΤ και ΕΕ) επικρίνει και ο διακεκριμένος Γερμανός οικονομολόγος Πέτερ Μπόφινγκερ, μέλος του Συμβουλίου των Εμπειρογνωμόνων της γερμανικής κυβέρνησης υποστηρίζοντας ότι το πρόγραμμα της τρόικας για την Ελλάδα συγκροτήθηκε με εσφαλμένο τρόπο εξαρχής. Στην συνέντευξή του προς την Frankfurter Rundschau ο Γερμανός καθηγητής τονίζει ότι η συνέχιση της εξαθλίωσης στην ελληνική οικονομία συνιστά επακόλουθο των όρων λιτότητας που επέβαλε η τρόικα. «Μέσω των μέτρων λιτότητας η οικονομία στραγγαλίστηκε. Αυτό είχε ως συνέπεια να αυξηθούν τα ελλείμματα με αποτέλεσμα η τρόικα να απαιτήσει περισσότερες περικοπές». Σε αυτό το πλαίσιο το σύστημα κατέρρευσε, εκτιμά ο Γερμανός οικονομολόγος, επιρρίπτοντας ευθύνες στην τρόικα ότι «αγνόησε θεμελιώδεις νόμους της οικονομικής βαρύτητας».

11 εκατομμύρια Έλληνες μπορούν να πιστοποιήσουν την διαπίστωση του διακεκριμένου Γερμανού οικονομολόγου.